Aslında çoğu insan tasarım süreci olarak değerlendiriyor bu durumu. Fakat öyle değil. Marka tasarımı demek tasarımın iyi görünmesinden ibaret değildir. İnsanlar markaları satın alırken işlevsel faydalarından ziyade marka imajı ve kişiliğinin kendilerinde neyi ifade ettiğine bakarlar. Marka tasarımı, birey veya işletmenin insan zihninde algılanacak olan farklı yanlarını gösteren güçlü bir araçtır. Hayatta herkesin ve her işletmenin bir imajı vardır. Marka çalışması üzerine detaylar paylaştığımız yazımıza devam edelim.
Günümüz marka değeri olan işletmelere baktığınızda kendine has bir konsepti ve çizgisi mevcuttur. Bu konsept ve çizgisini; iletişim diliyle, kullandığı renkler ve oluşturduğu marka algısıyla gösterir. Aslında marka imajı tüketicilerin nasıl algılaması gerektiği konusunda bir değerdir ve bu değerin insanın algısında nasıl yansıdığı da önemli bir faktördür. İşletmeler; genellikle marka imajını oluşturdukları kampanya ve kampanyaya ait reklam filmleriyle gösterirlerdi. Ve böylece kendilerine ait bir imaj yaratırlar, yarattıkları imajı insanların algısında kabul edilir hale getirmeye odaklanırlardı.
Marka Çalışması Farkındalığı
Şimdiler de marka çalışmasının en önemli unsurlarından birisi ise işletmeye ait bir hikayenin olmasıdır. Tabi ki bu hikaye işletmenin misyonunu ve vizyonunu yansıtmalıdır. Böylelikle marka değerinde güçlü bir anahtarı olacaktır. Bir işletmenin marka değerini gösterecek hikayesi varsa ve işletmeyi bütünüyle anlatıyorsa, hedeflediği insanların ilgisini çeker ve böylelikle işletme-insan arasında bir duygusal bağ oluşur. Bu duygusal bağı oluştururken elbette marka imajının hikayeyi destekleyecek nitelikte tasarlanması da ana unsurdur. Artık işletmelerin fonksiyonel farklılardan çok algıyı yönlendirebilecekleri ve yönetebilecekleri farklılıklar oluşturmanın ana sebebi, bulundukları segmentte kendileriyle aynı işi yapan birçok işletmenin olması ve aynı ürün/hizmeti pazarlamasıdır.
Marka Tasarımı Özellikleri
İnsanların ihtiyacı olmayacak şekilde ürün ve hizmetin oluşturulması, ihtiyaçmış gibi gösterip satışa yönlendirilmesi, ürün veya hizmete yönelik tüketici arasında bağı oluşturan imajın ve sunduğu algının önemi ciddi boyutlara ulaşmıştır. Bu gerçek ise işletmeye ait bir marka kişiliğinin olması gerektiğini göstermektedir. Bu kişilik hem işletmeye ait marka hikayesini hemde kişiliği üzerine aldığı vaatleri yansıtmaya odaklanmaktadır. Bahsi geçen durumlar marka imajının ana nedenlerinden bazılarıdır. Tüm bu aksiyonların sonucunda, insana ait duygular, davranışlar ve algıda ki imaj markaya yansıtılmaktadır. Marka tasarımı bu süreçte ciddi bir rol oynamaktadır. Bunun bir diğer adı marka çalışması şeklinde tanımlanır.
Marka Hikayesi Nedir?
Bir işletmenin misyon ve vizyonunu destekleyen ve işletmenin insanlara sunmak istediğiyle bağdaşan tüketicinin algısında canlanan serüvenidir. Bu serüven hikaye formatıyla insanlara aktarıldığında, markanın imajı insanların algısında kalıcı yer edinebilir. Ve böylece marka her göründüğünde insanların zihninde hikayesi canlanabilir. Bu da markanın hatırlanabilirliği ve değerli kılınması için güçlü bir faktördür.
Marka Farkındalığı Nedir?
Tüketicinin satın alma işlemi esnasında bir marka veya belirlediği bir ürünü benimsemesi ve farkında olmasına denir. Aslında marka, insan algısında ki varlığını logosu ve sembolüyle korur. Kısaca insanlar üzerinde bıraktığı etkiyi, bu tanımlar aracılığı ile sağlamaktadır. Markanın farkındalığını güçlendirecek strateji, tüketicinin markayı denemesini sağlayan eylemlerle varolur. Markanın farkındalığı sayesinde tanınırlığı güç kazanır. Markaya ait bir ipucu, diğer markalardan ayırt edilebilmesi ve insanların ayırt etmesine neden olur. Bir yardıma ihtiyaç duymadan, verilen ipucu sayesinde marka ayırt edilir ve doğrudan insanın zihninde canlanır. Böylece marka performansı deneyimi ve bu deneyimden memnun kalanlar kitlesi oluştuğunda, aynı markanın satın alınma olasılığı da artacaktır.
Marka İmajı Değerleri
Marka Özellikleri:
Markalar, belirli özellikleriyle akla gelir. Apple, sadeliği, kolay kullanımı ve benzersiz üstün tasarımıyla tanınır. İnsanlar iPhone kullanırken kendini daha iyi hissetmesinin başlıca sebeblerinden biri de Apple’ın benzersiz bir deneyim sunmasıdır.
Marka Yararları:
Bir markanın özellikleri ve özelliklerini belirleyici faktörleri, işlevsel ve duygusal faydalar sağlayabilmektedir. Apple ürünlerinin uzun ömürlü olması ve herhangi işlevsel bir hata oranın minimal olması buna başlıca örnektir. Apple ürünlerini kullananlar, rahat kullanımını ön plana çıkarırlar.
Marka Değerleri:
Markalar, işletmelerin değerleri ve insanlara sunduğu hizmetlere ait deneyimleri de bir değer olarak ifade etmektedir. Apple’ın müşteri ilişkileri, işletmeye ait bir deneyimdir ve bu deneyim bir marka değerine dönüşmüştür.
Marka Kültürü:
Her bir marka, kendine ait bir kültürü yansıtır. Yansıttığı bu kültürü ise insanlara aktarır. Apple’ın marka kültürüne baktığımızda, Apple ürünleri tüketiciyle duygusal bir bağ kurar ve bu bağ tüketicinin deneyimlerini yansıtır. Tüketici ürün üzerinde iyi şeylere tanık olduğunda bu tüketiciyi Apple’ın minimal ve basit eylemlerle, yaratıcı dünyasına götürür.
Marka Kişiliği:
Çoğu markanın bir kişiliği vardır. Tıpkı bir insanın kişiliğe sahip olması gibi. Apple’ın marka kişiliğine baktığımızda havalı, trend yaratan ve yaratıcı yönlerini konuşturan bir kişiliğe sahiptir.
Markalar benimsendiğinde değerini açığa çıkarır.
İnsanlar kendilerini ait hissettikleri yerde mutludurlar ve güvendedirler. Bu deyim markalar üzerinde de geçerlidir. Şöyle ki; insanlar kendilerine ait birden fazla nedeni, benimsedikleri markayla bağdaştırırlar. Böylece marka imajına ait his ve düşünceler, oluşturulan algı sayesinde insanlara aktarılır. Marka üzerine kurulan duygusal bağ, insanların markaya ait hizmet veya ürünü kabul etmesini kolaylaştırır. Ayrıca işletmeyi kabul etmesini ve tasarlanmış marka karakterini kendisiyle bağdaştırmasında başrolü oynar.
Sonucunda bu durum marka bağımlılığını yaratır. İşletmeye ait marka imajı çizgisini bozmadığı ve oluşturduğu konseptin dışına çıkmadığı sürece, ikna ettiği insanların üzerinde yaşamları boyunca varolur. Böylece oluşan marka imajı sayesinde, işletme bağ kurduğu kitlesi üzerinde ömür boyu satış ve kabul edilme garantisi taşır. Mutluluk, hüzün, sevgi, coşku veya erotizm gibi duygusal bilinç ise marka imajında algı yönetiminde kullanılan güçlü faktörlerdir. Bu faktörler sayesinde bir markanın karakteri de ortaya çıkmaktadır. Açıkcası bu ilişkilendirmenin faydası, ürünün veya hizmetin kısaca markanın satın alınmasında, insanların bu tür duygular yaşayacağını ifade etmektedir.
Markanın rengi ve atmosferi neyi anlatıyor?
Marka çalışması faydalarına baktığımızda her bir markanın kendine ait kullandığı renkleri vardır. Bu renkler işletmenin amaçlarına, sunduğu hizmet veya ürüne aittir. Böylece işletme renkleriyle hatırlanır. Aslında işletmenin hatırlanması ve çizgisini belli etmesi için güçlü bir araçtır. Marka atmosferi ise işletmenin insanları dahil etmek istediği ortamı ifade etmektedir. Ne tür bir ortamda karşılamak ve insanlara ne tür bir deneyim yaşatmak istediklerine dair unsuru ele alır. Ferah ve minimal bir atmosfer benimseyip, bunu ürünlerden ofis dizaynına kadar benimsemek bu markanın atmosferiyle ilgilidir. Markanın atmosferi de renkleri ve karakteriyle oluşur. Aslında hepsi bir biriyle bağlantılıdır. Bununla ilgili deneyimimizi Sabancı Üniversitesinde düzenlediğimiz IMIS Passion etkinliği çalışmasına bakarak daha net sonuçları kavrayabilirsiniz. Bu çalışmamız tam kapsamlı bir marka çalışması tanımını yansıtmaktadır.
Logo tasarımı, marka tasarımının kalbidir.
Herkes logo tasarımı yapmaya başladığı şu dönemde, tasarımı güzel diye kabul edilen logolar bir işletmenin asla geleceğini iyi yapmaz. Bir logo tasarımı, işletmenin marka hikayesini, karakterini, vaatlerini, rengini ve atmosferini oluşturacak şekilde ele alınmalı ve bu süreçler doğrultusunda ortaya çıkmalıdır. Böylece ortaya çıkan logo işletmenin misyon ve vizyonuna ait olmalıdır. Tümüyle ait olduğunda ortaya çıkan tasarımın kalitesi de bu faktörleri destekleyecek ve desteklediği faktörlerde logoyu güçlü gösterecektir. Sonuç olarak bu bağlamda kurulan bağlantılı ilişki işletmenin gerçek marka değerini ortaya çıkaracak ve algıda güçlü bir hatırlanabilirlik oluşturacaktır.
Güçlü bir marka, kişiyi özel ve değerli hissettirir.
Düşünün bir markayı satın aldığınızda, kendinizi nasıl hissediyorsunuz? Eğer özel ve iyi hissediyorsanız, satın aldığınız markaya fazlasıyla değer veriyorsunuz demektir. Bu bağlılığınızı da gösteriyor. Markaların satın alınması, toplum önündeki yaşam standartlarını göstermede, çevrede iyi bir izlenim bırakmada, en önemlisi kıskançlık, hayranlık veya sempati gibi durumlarda ciddi bir algı yaratır. İnsan – Marka ilişkisinin algıda ki faydası birçok denemeler neticesinde çok sonra fark edilmiştir. Geçen yıllar sonrası işletmelerin bir çoğu; marka imajına, işletmenin görünümüne ve marka vaatlerine fazlasıyla önem vermiştir.
Marka Çalışması yaptırmanın Faydaları
Çünkü marka çalışması yaptırmak bir ihtiyaç haline gelmiştir. Bu durum insanların da yaşam standartlarını etkilemiştir. Artık dışarıda hangi insana sorarsanız sorun muhakkak kendini yakın veya özel hissettiği pek çok marka söyleyebilir. Bu sonuçlar artık işletmeler için marka imajının vazgeçilmez bir unsur olduğunu göstermektedir. Marka tasarımı bir varoluştur. Marka imajı bir işletmenin bel kemiğidir. Bu faktörlere dayalı sonuçlarda, işletmeler hem satışlarını kolayca yapabilmekte hem de kendisiyle bağ kuran sadık müşteri kitlesini oluşturabilmektedir. Marka çalışması sürecinde sadık müşteri kitlesi oluşturabilmek ana faktörlerin başını çekmektedir.
Özellikli Markalar: Hizmet veya ürünün, farklılık katan özelliklerine ait güven temelinde imaja sahipliğidir. Genelde tüketicinin veya iş sahibinin kaliteyi, diğerlerinden farklı özelliklere veya daha kaliteli algısıyla değerlendirmesiyle ortaya çıkar. Örneğin; Google’ın reklam hizmeti Ads’de kullanıcı aramasına yönelik sonuçlarda görünmek isteyenlerin rekabete dayalı arama sonuçlarında gözükmesi, bu müşterinin ulaşmak istediği kitlenin kendi alanıyla ilgili arama yapmasıyla arama sonuçlarında görünmesine de denilebilir.
Deneyim Markaları: Duygulara ait bir imajı ifade eder. Deneyimi başarıyla sonuçlandıran markalar, kişisel gelişim ve bireye aitliği savunur. Apple’ın marka deneyiminde kullanıcıların benzersiz bir deneyim yaşaması ve ilham veren sonuçlar alması gösterilebilir. Buna endüstriyel tasarımdaki başarısı da ciddi bir katkı sağlamaktadır. Bu süreçte marka tasarımı da bu hususlar ele alarak tasarlanmıştır. Alternatif olarak Huwaei’nin kullanıcının talebi olmadığı ama oluşacak taleplerini karşılayacağı özellikleri de deneyim sürecine eklenebilir. Böylelikle deneyim üzerine başarılı sonuçlar veren markalar her zaman hızlı büyüme elde eder.
Tutku Markaları: Markayla kendisi arasında ilişki kuran ve markayı satın alan insanın imajını yansatan markalara denir. Kısaca tüketicilerin arzuladığı ve sahip olmak istediği markalar için geçerli bir faktördür. Örneğin; Audi’nin iş insanlarına hitap etmesi veya sporcuların Nike’ı tercih etmesi gibi. Marka tasarımı çalışmalarımızı görmek için buraya tıklayınız.
İmajın ana temeli görsel sunumdur. Görsel sunum, özgün ve benzersiz sembolün insanların zihninde hatırlanmasında etkili bir temeldir.
